در میان محصولات صنایع دستی کشور ما بخش بزرگی مختص «گبه» و گلیم می باشد. مانند صنایع دستی شیراز
«گبه» و گلیم با قیمت های خیلی بالایی در بازار صنایع دستی در حال رفتن می باشند این قیمت ها به قدری بالا می باشد که گاهی تا مرز متری ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان هم پیش می رود این بالا بودن قیمت در حالی می باشد که بازار این صنایع دستی به شدت در رکود به سر می برد و کسادی شدیدی این بخش از بازار را فرا گرفته است .
بنابر گزارش ارائه شده توسط مشرق :
ندگان صنایع دستی بیان دارند که این صنعت رونق خوبی ندارد و در این بین هم «گبه» وگلیم هم مانند سایر صنایع دستی ها از و بازار خوبی برخوردار نمی باشد .
به اعتقاد آنها صنعت توریسم که می‌تواند نقش مهمی در رونق بازار صنایع دستی ایفا کند، در سال‌های اخیر حال و روز چندان خوشی نداشته لذا این امر تاثیر بسزایی در محصولات صنایع دستی داشته است.
همچنین به گفته دست‌اندرکاران این صنعت، تبلیغات هم به عنوان حلقه گم‌شده در بازار صنایع دستی، در رکود بازار نقش چشمگیری داشته است؛ به گونه‌ای که صنایع دستی به عنوان بخشی از فرهنگ و هنر ایرانی جایگاهی در تبلیغات ندارد اما محصولاتی همچون “پفک و آدامس” سهم بسیاری در تبلیغات عمومی کشور دارند.
حال با وجود اینکه صنایع دستی این قابلیت را دارد که از لحاظ اقتصادی و اشتغالزایی برای کشور سودآور باشد، با رکود مواجه است و به رغم داشتن مشتریانی با سلیقه های خاص، بازارش گرم نیست و ندگانش از کسادی بازار گلایه دارند. البته در این میان جای تعجب است که با وجود پایین بودن میزان و ها در این بازار، قیمت‌ها جایگاه خود را حفظ کرده‌اند.
به عنوان نمونه در بازار گلیم و گبه که یکی از محصولات مهم در بازار صنایع دستی شیراز هستند قیمت‌ها از ۸۰ هزار تومان شروع میشود و به هشت میلیون تومان هم می‌رسد.
گبه که نوعی قالی در اندازه کوچک است و معمولا هم توسط عشایر لر و قشقایی بافته میشود، از متری ۲۵۰ هزار تومان شروع میشود و در گران‌ترین قیمت به متری یک میلیون تومان هم می‌رسد.
این محصول که بافت درشت‌تری نسبت به گلیم شیراز دارد و بیشتر برای روانداز فرش استفاده میشود، اندازه‌های بافت آن در حالت استاندارد یک در یک و نیم متر، یک و نیم در دو متر و دو در سه متر است.
قیمت گبه‌ها که معمولا جنبه تزئینی ندارند، در متراژ یک در یک و نیم ۴۵۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، در متراژ یک و نیم در دو متر از یک تا سه میلیون تومان و در متراژ دو در سه متر، از سه تا شش میلیون تومان به می‌رسد.
معمولا نقشه و طرح بافت گبه شامل نقشه‌های منظره، ساده و خشتی است که نقش خشتی، کاربردی‌ترین نقش گبه محسوب میشود.
اما گلیم که در بسیاری از شهرستان‌ها بافته میشود، به گفته کارشناسانش بهترین و مرغوبترین آن را بافندگان سیرجان در استان کرمان، دشت مغان در استان اردبیل و هرسین در استان کرمانشاه می‌بافند.
گلیم در ابعاد یک در یک و نیم، ۹۰ در ۶۰ سانتی‌متر، ۱۲۰ سانتی‌متر در دو متر، دو در سه متر و سه در چهار متر بافته میشود که گلیم یک در یک و نیم به «ذرع و نیم» مشهور است و متداول‌ترین اندازه در بازار گلیم به شمار می‌رود.
قیمت انواع گلیم در بازار تهران از متری ۸۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است. به گفته ندگان این بخش چون گبه وزن زیادی دارد، نگاه توریست‌ها به گلیم نسبت به گبه مثبت‌تر است و گلیم با اقبال عمومی بیشتری همراه است.
البته بازار صادرات این محصولات هم رونق چندانی ندارد و به گفته معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، وضعیت صنایع دستی نسبت ظرفیت آن نامطلوب است و با وجود این که متنوع‌ترین صنایع دستی دنیا را داریم سی و یکمین کشور صادرکننده صنایع دستی هستیم.
بهمن نامور مطلق دلیلرکود این صنعت و کاهش صادرات آن را در این می‌داند که این صنعت با دانش روز و رشد زیبایی‌شناسی رشد نکرده است و به همین دلیل بخشی از بازارهای بین‌المللی را از دست داده‌ایم.
صنایع دستی شهر یزد از جمله مواردی است که از قدیم الایام با زندگی مردم یزد عجین شده است. یکی از دلایل روی آوردن مردم یزد به ساخت هنرهای دستی شاید اقلیم و شرایط آب و هوایی بود که اوضاع اقتصادی نامناسبی را بوجود آورده بود. این موضوع سبب شد امروزه تنوع زیاد صنایع دستی شهر یزد را شاهد باشیم و توجه همه صنعتگران و هنرمندان را به خود جلب کند بطوری که امروز شاهد تولید بسیاری از صنایع دستی یزد بصورت کارگاهی و کارخانه ای هستیم مانند صنایع نساجی. از جمله صنایع دستی استان یزد که نمونه بارز هنرهای قدیمی ن و مردان یزد است، می توان به شعربافی، زیلو بافی، ترمه، دستبافت هایی چون شمدبافی، دندانه بافی، دستمال یزدی، شال بافی اشاره کرد که توضیحاتی درباره ی هر کدام آورده ایم.
دیگر صنایع دستی معروف یزد عبارتند از:
زیلوبافی یزد
زیلو یکی از قدیمی ترین صنایع دستی یزد است که به دوران پیش از اسلام باز میگردد. همچنین از کالاهای تجاری کشور بوده است. زیلو به علّت ایجاد خنکی، در فصل تابستان بسیار استفاده می شد. یکی از مهمترین مراکز مهم زیلو بافی، شهر میبد یزد است که قدیمی ترین زیلو در حال حاضر به این منطقه نسبت داده می شود و می توان آن را در مسجد جامع شهر میبد دید. به دلیل دوام زیلو نسبت به فرش های پشمی این زیراندازها بسیار مورد استفاده بوده و یکی از مشاغل درآمدزایی یزدی ها محسوب میشود.
نخ مورد استفاده در بافت زیلو پنبه است و طرح های بسیار زیبایی همچون زلفک، رکنه دونی، هشت پر بزرگ و کوچک، بند رومی و کلید که معروف هستند را برروی آنها ایجاد می کنند همچنین رنگ آبی و سفید از رنگ های غالب در بافت زیلوها هستند و گاهی رنگ نارنجی، قرمز و سبز هم استفاده می کنند. ناگفته نماند رنگ ها استفاده شده در زیلوها رنگ های طبیعی هستند که از گیاهانی همچون روناس، پوست گردو و . تهیه می شوند. علت استفاده از این رنگ های طبیعی، ثابت ماندنشان است.
از نظر رنگ زیلوها به سه دسته تقسیم می شوند: دسته ی اول زیلو با رنگ سفید و آبی که در مساجد استفاده می شود. دسته دوم زیلو جوهری که با رنگ گلی و آبی بافته می شوند و در خانه ها استفاده می شوند و به نسبت قیمت مناسبی دارند. دسته سوم که مرغوبترین آن هاست زیلو با رنگ ها سبز و گلی می باشد. نقش های مورد استفاده در زیلو به دو بخش تقسیم می شود حاشیه یا دج و زمینه؛ حاشیه که ثابت است و از نقش های بسیاری تشکیل می شود ولی زمینه به ذوق و هنر بافنده بستگی دارد. امروزه زیلوها کاربرد چندانی در خانه ها ندارند و بیشتر در مساجد و اماکن زیارتی می توان آن ها را دید.
شعربافی یزد
شعربافی هم یکی از هنرهای سنتی یزد است که تا سال ها قبل رونق بسیاری داشت در ابتدا این هنر توسط ن بر روی دستگاه های چوبی انجام میشد و کمکی به اقتصاد خانواده بود امّا بعد از مدتی بصورت کارگاهی درآمد و مردان هم به این هنر مشغول شدند. شعر بافی نوعی از هنرهای دستبافت یزد است و نمونه های کمی به نسبت گذشته می توان در شهر یزد دید.
ترمه یزد
هنر ترمه بافی حدود چهارصد سال سابقه دارد و زردتشتیان آن را در دوخت نوعی شلوار برای جشن ها استفاده می کردند. ترمه پارچه است که تار آن ابریشمی و پودش نخ، پشم، کرک الوان و ابریشم است. بافت ترمه در گذشته با انگشت انجام می شد و از این رو به انگشت باف شهرت داشت ولی بعدها این کار به صورت نیمه دستی انجام شد و برای بافت آن از دستگاه های مخصوصی استفاده می کردند. بته و جقه، طرح شاه عباسی و شاخ گوزنی طرح های رایج مورد استفاده در ترمه ها هستند. همچنین انواع مختلف ترمه عبارتند از شال بندی، شال چارقدی، شال راه راه، شال اتابکی، شال محرمات، شال رضای، شال کشمیری، شال یزدی و . . بازار ترمه امروزه در شهر یزد رونق خوبی دارد و می توان بعنوان سوغات یزد آن را تهیه کرد.
دستبافت های یزد
بخش عمده ی صنایع دستی یزد پارچه های مختلفی است که به سبک های مختلفی در یزد بافته می شوند و هر کدام نام منحصر بفردی دارند، که به بعضی از این موارد اشاره ی کوتاهی داریم:
شمدبافی یزد:
پارچه ای نازک که در بافتش از ابریشم مصنوعی (ویسکوز) یا نخ پنبه ای استفاده می کنند و بعنوان روانداز در فصل تابستان استفاده می شود. در بافت شمد از طرح های ساده ای استفاده می شود که معمولاً چهارخانه هستند.
دستمال یزد:
در شهر یزد دستمال هایی با طرح ها و رنگ های مختلف و مصارف گوناگون از ویسکوز یا همان ابریشم مصنوعی بافته می شوند. نام های دیگر این محصول ابریشمی و عشایری معروفند.
دندانی یزد: این نوع به جامه ی زردشتیان معروف است و بصورت ظاهراً ساده اما پر زحمت بافته می شوند.
شال بافی یزد: شالبافی هم یکی از هنرهای رایج یزد بوده که آن را از نخ پنبه ای می بافتند و معمولاً تولید کارگاهی داشته است.
منبع : نشاط آوران
کمتر کسی را میتوان یافت که سوغات قم را نشناسد. از آنجا که شهر قم یکی از قطب های مذهبی با اهمیت کشور است و بارگاه حضرت معصومه (س) و مسجد جمکران در آنجا قرار دارد هر روزه پذیرای زائران بسیاری است، که به قصد زیارت به این شهر سفر می کنند. در این مطلب شما زائران عزیز را در مورد سوغاتی قم راهنمایی می کنم تا درکنار لذت بردن از زیارت، براحتی بتوانید برای نزدیکانتان که در این سفر همراهتان نبوده اند، سوغاتی ببرید ولی از صنایع دستی قم نیز غافل نشوید و از آن نیز تهیه کنید تا بعنوان تبرکی از شهر زیارتی قم باشد. سوغات معروف قم، سوهان است. در ادامه انواع مدل ها آن را بیان می کنم تا براساس سلیقه و ذائقه خود انتخاب آسانی داشته باشید.
سوهان مهمترین سوغات استان قم است. سوهان پزی یکی از مشاغل سنتی است که از زمان قاجاریه پدید آمد. زمانی که شخصی بنام «ملا ابراهیم شماعی» برای روز افتتاحیه صحن بارگاه حضرت معصومه(س) حلوایی درست کرد که به گفته یکی از بزرگان حاضر در مجلس، همانند سوهان باعث هضم غذا شد. از این به بعد این حلوای شیرین و خوشمزه «سوهان» نام گرفت. امروزه در شهر قم کارگاه های بسیاری مشغول به پخت سوهان بصورت سنتی و مدرن هستند. ماده ی اصلی در تهیه سوهان جوانه گندم است، که خاصیت و فواید سوهان از آن حاصل می شود. از جمله خواص جوانه گندم که خواص سوهان هم محسوب می شوند عبارتند از:
همچنین از کره یا روغن حیوانی، زعفران و هل که برای طعم و رنگش استفاده می شود نمی توان چشم پوشید و هر کدام فوایدی برای بدن دارد.
برای تشخیص کیفیت و مرغوبیت سوهان موارد زیر را بیاد داشته باشید:
شاید با خود بگویید که چگونه می توانید موارد بالا را تشخیص دهید؟! جالب است که بدانید در گاه های سوهان ی ( که سوهان پزی هم همانجا اتفاق می افتد) از هر نوع سوهانی که انتخاب کنید برای تست به شما عرضه می شود، تا در صورت مرغوبیت از آن تهیه کنید.
سوهان سنتی قم به نام سوهان گل نازک معروف است. انواع دیگر سوهان که تفاوت آن ها در شکل ظاهریشان و بعضی مواد اولیه تهیه آنهاست، عبارتند از:
سوهان گل قم
همانطور که گفته شد این سوهان، سوهانی است که از همان ابتدا بصورت کاملا سنتی و با دست شکل داده می شود، البته امروزه از نیروی دست و ماشین هم زمان استفاده می شود. مواد تهیه آن جوانه گندم، آرد، تخم مرغ، زعفران، کره و یا روغن حیوانی، هل،شکر، گلاب، بادام و پسته می باشد. این سوهان را در قم می توانید به شکل دایره های کوچک یا بزرگ داخل ظرف های مخصوص تهیه کنید. عموماً بیشتر زائران این نوع را بعنوان سوغاتی شهر قم ترجیح می دهند.
سوهان لقمه ای قم
این نوع سوهان و سوهان گل محبوب ترین سوهان های قم هستند، و تفاوتشان در این است که به صورت لقمه ای معمولاً با قالب شکل می گیرند و در وسط آن مغزهای مختلف گذاشته می شود. سوهان لقمه ای را می توانیم بصورت چیده شده در ظرف و یا بسته بندی شکلاتی شکل تهیه کنیم.
سوهان گزی قم
سوهان گزی همانند نوع لقمه ای است با این تفاوت وسط آن بجای مغز، گز قرار دارد.ترکیب سوهان، گز و مغز طعم فوق العاده ای را ایجاد می کند.
سوهان عسلی از شکر، عسل، آب و انواع مغزها درست می شود بسیار خوشمزه است. مغزهایی چون بادام و پسته طعم فوق العاده ای را به آن می دهند. به شما هم توصیه می کنیم از این نوع سوهان در سفر به قم فراموش نکنید.
سوهان کنجدی قم
سوهان کنجدی؛ که از کنجد، شکر و آب درست می شود و خاصیت اصلی آن در کنجد است. این نوع سوهان معمولا به اندازه ی سکه می باشد. همچنین بصورت ساده و مشبک در دسترس قرار دارد. استفاده آن بجای قند در کنار چای بسیار لذت بخش است.
سوهان حبه ای
سوهان حبه ای از نظر طعم مانند سوهان ساده یا همان سوهان گل است با این تفاوت که شکل ظاهریش مثل حبه های قند است و خوردن آن بسیار راحت تر است.
سوهان حلوایی قم
سوهان حلوایی بسیار شباهت به حلوا دارد و تنها مواد تشکیل دهنده آن متفاوت است. از نظر ظاهر سفت تر از دسر سوهان و بسیار نرم تر از سوهان های معمولی می باشد و خوردن آن برای کودکان و میانسالان بسیار راحت است.
دسر سوهان قم
این نوع سوهان به شکل مایع است و از لحاظ ظاهری شبیه حلوا است و همانطور که از اسمش مشخص است بعنوان دسر می توان از آن استفاده کرد.
عطر خوش این سوغاتی خوشمزه را در کوچه و پس کوچه های اطراف حرم مطهر قم می توانید استشمام کنید. اگر به قم سفر کردید، حتماً یک سر به خیابان ها ی دارای سوهان پزی بزنید. در ادامه باید بدانید حلوا، انگشتر، انجیر، انار و کلم موسوم به قنبید به عنوان ره آورد های شهر قم شناخته می شوند.
منبع : نشاط آوران
سوغات قشم یکی دیگر از جلوه های ایران زمین است که در این مطلب به آن میپردازیم. جزیره ی قشم یکی از قطب های ایران برای می باشد که هر ساله پذیرای مهمانان زیادی است، گردشگران زیادی به قصد تفریح و به این منطقه سفر میکنند. سوغات شهر قشم کار چندان سختی نیست چون مراکز بسیاری در این جزیره قرار دارند از جمله مراکز می توان به بازار دودلفین درگهان، سیتی سنتر قشم، بازار سنتی قدیم قشم و . اشاره کرد. در این بین شاید تهیه ی سوغاتی های بومی قشم یا صنایع دستی قشم برای برخی از افراد مهم باشد. بهترین سوغاتی های قشم خرما، نان محلی، کیک هلر و ادویه جات قشم هستند.
دیگر سوغاتی های جزیره ی قشم:
خرما یکی از سوغاتی های مشترکی است که در بسیاری از مناطق هرمزگان آن را می توان دید و تهیه کرد. شما در سفر به قشم می توانید به عنوان یکی از جاذبه های این شهر از نخلستان های جزیره دیدن کنید و اگر فصل برداشت خرما باشد به اندازه نیاز خود و بعنوان سوغاتی تهیه کنید. خرما انواع و خواص بسیاری دارد که می توان به مغذی بودن، انرژی زا بودن، مطابق با طبع گرم و خشک و مفید برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند اشاره کرد.
کیک هلر قشم
کیک هلر نوعی کیک مخصوص این منطقه است که در برخی از شیرینی ی ها می توان آن را تهیه کرد این کیک در کارگاه هایی در روستای هلر درست می شوند و بسیار خوشمزه هستند. نوعی کیک اسفنجی است که از ترکیب آرد، تخم مرغ، وانیل، شکر و مقداری آب درست می شود. از این کیک خوشمزه فراموش نکنید و اگر امکان بردن آن را داشتید بعنوان سوغات قشم انتخاب بسیار خوبی است.
ادویه جات قشم
ادویه یکی از چاشنی هایی است که در غذاهای ایرانی بسیار استفاده می شود و طعم غذا برای اکثر ما بدون ادویه بی مفهوم است. در سفر به جزیره زیبای قشم پس از چشیدن طعم غذاهای محلی این منطقه، متوجه مزه ی خاص آن ها خواهید شد و آن هم به علت ادویه های خوشمزه ای است که در این غذاها استفاده می شوند. از انواع ادویه ها فراموش نکنید که بیشتر در مناطقی چون لافت، سهیلی، دیرستان و . می توان برای استفاده ی خود یا بعنوان سوغات تهیه کرد. از مناطق برداشت ادویه ها حتما دیدن کنید چرا که یکی از بیاد ماندنی ترین مناطق عمرتان می شود.
قشم برای کسانی که علاقه به دارند شبیه به یک بهشت است که مراکز بسیاری برای دیدن دارد و وقت زیادی برای کردن و بازدید از همه مراکز آن لازم است. از دیگر سوغاتی های قشم میتوان به پوشاک اشاره کرد که با قیمت های مناسب و تنوع بسیار قابل تهیه هستند. البته ناگفته نماند بسته به سلیقه شماست اگر به اجناس برند علاقه دارید، برخی از گاه ها پوشاک با برند مورد نظر شما را در اختیارتان قرار می دهند. اگر به لباس های محلی و صنایع دستی این منطقه علاقه دارید سری به مطلب صنایع دستی قشم بزنید تا بتوانید انتخاب راحت تری در آنها داشته باشید.
نان محلی قشم
نان های محلی قشم آوازه ی خوبی دارند و از بوی خوش نان تازه براحتی می شود تصمیم گرفت که از آن اری کرد. نان های محلی قشم اسامی جالبی دارند از جمله نان تموشی، نان فلزین، نان خمیر و نان ریخته سوراغی هستند. می توانید از بازار های قشم این نان محلی را تهیه کنید و آن را برای اقوام و شهر خود ببرید. پیشنهاد میکنیم حتما این نان ها را به صورت داغ امتحان کنید، طعم داغ این نانها خیلی دلچسبتر است.
منبع : نشاط آوران
سوغات کیش مثل سایر سوغاتی های ایران جذاب و پرطرفدار هستند. کیش یکی از جزایر زیبای ایران است که در فصول سرد بعنوان مقصد گردشگران ایرانی انتخاب می شود. جزیره ی کیش دارای جاذبه های گردشگری و امکانات تفریحی است که بسیار زیبا و چشم نواز است. بی شک شما در کنار لذت بردن و استفاده از جاذبه های این مکان به دنبال و تهیه سوغات جزیره ی کیش خواهید بود. سوغاتی در این جزیره با مراکز بسیار، کار دشواری است. به همین دلیل ما در اینجا به شما کمک می کنیم تا با بهترین سوغات کیش آشنا شوید و به راحتی خود را انجام دهید. سوغاتی های کیش که میتوانید آن ها را تهیه کنید شکلات، قهوه، ماهی و میگو، خرما و پوشاک هستند.
شکلات کیش
شکلات جزو محبوب ترین سوغاتی ها بحساب می آید، مخصوصا برای بچه ها. شما اگر می خواهید سوغات مناسب و در عین حال با کیفیت تهیه کنید حتما سری به شکلات ی های کیش بزنید، در آنجا می توانید انواع شکلات ها با طعم های مختلف را اری کنید. اکثر شکلات های موجود برندهایی از کشورهای برجسته در عرصه ی شکلات سازی هستند. از جمله این برندها عبارتند از : کلاسنو، لینت، فراگاتا، پیاستن، کاوندیش، تسیر، هلما، ایگل پریمیوم، گیلیان و دیگر برندهای معروف که می توانید طعم هر کدام را تست کنید و براساس سلیقه ی خود انتخاب کنید. برای لذت بردن بیشتر از سفر، خودتان هم از انواع شکلات های کافی شاپ ها در کیش بهره ببرید.
قهوه ی کیش
قهوه یکی دیگر از سوغاتی های کیش است. اگر وارد مغازه های شکلات ی کیش شوید بوی قهوه حس خوبی به شما خواهد داد و می توانید بهمراه شکلات اری کنید. قهوه در کیش تنوع بسیاری دارد و بر اساس سلیقه و ذائقه ی خود از هر نوع و مدل تهیه کنید. انواع قهوه ها از جمله قهوه ی سبز، اسپرسو، ترک و . هستند و همچنین دیگر محصولات مرتبط با قهوه مانند نسکافه، کاپوچینو، کافی میکس و . که همه این موارد در کیش قابل اری هستند را تهیه کنید. در ادامه نگاه علمی به این محصول داریم تا شما برای آن اشتیاق بیشتری داشته باشد. فواید قهوه عبارتند از:
به یاد داشته باشید که زیاده روی درمصرف هر چیز می تواند مضر باشد حتی اگر آن محصول سرشار از فواید گوناگون باشد.
ماهی و میگو، تازگی با توجه به استقبال مسافران جزو سوغاتی های شهر کیش قرار گرفته اند. البته این غذاهای دریایی جز سوغاتی های بندرعباس و استان هرمزگان نیز هست. اگر بتوانید این محصولات را از کیش تهیه کنید بسیار عالی است زیرا هم با قیمت مناسب تری تهیه خواهید کرد و هم اینکه بصورت تازه آن را در اختیار خواهید داشت. البته برای حمل و نقل نیز می توانید از بسته بندی های وکیوم شده استفاده کنید.
اسم خرمای جنوب که می آید در پس آن نخلستان های سرسبز و استوارش در ذهن نقش می بندد. خرماهایی که در اشکال مختلفی به بازار عرضه می شود از جمله خارک، رطب، خرمای خشک و خرمای معمولی هستند. خرماها را گاهی بسته بندی شده تهیه میکنید و گاهی با شاخه ی آن که در این صورت خرمای تازه و یا خارک تهیه کرده اید. اگر به کیش سفر کردید از خرماهای درجه یک آن برای خود و اقوام فراموش نکنید. خرمای کیش هم در کنار چایی تازه دم می چسبد. اگر بخواهید از فواید خرما بدانید اینطور می توان بیان کرد که خرما سرشار از ویتامین های C ,E ,B ,A می باشد بعلاوه دارای فسفر، منیزیم، کلسیم، آهن و ید است. خرما یک غذای کامل است و برای اطلاعات بیشتر از این سوغاتی خوشمزه در ادامه می توان بیان کرد :
برای سوغاتی های غیر خوراکی می توانید به صفحه ی صنایع دستی کیش مراجعه کنید. اگر به کیش سفر کردید از مناظر دیدنی و زیبای آن نهایت استفاده را ببرید.
منبع : نشاط آوران
درباره این سایت